Türkiye edebiyat ve düşünce dünyasının önemli isimlerinden Sezai Karakoç, 22 Ocak 1933’te Diyarbakır’ın Ergani ilçesinde dünyaya geldi. Babası Yasin Bey, I. Dünya Savaşı’nda Kafkas Cephesi’nde Ruslara esir düşmüş bir tüccar, dedesi Hüseyin Bey ise Plevne Savaşı’na katılan ve Gazi Osman Paşa’nın takdirini kazanmış bir yiğitti. Annesi Emine Hanım ev hanımıydı.
EĞİTİM VE MESLEK HAYATI
Karakoç’un çocukluğu Ergani, Maden ve Piran’da geçti. İlkokulu Ergani’de tamamladı, ardından parasız yatılı olarak Maraş Ortaokulu ve Gaziantep Lisesi’ni bitirdi. 1950 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye Bölümüne başlayan Karakoç, 1955’te mezun oldu. Maliye Bakanlığı’nda çeşitli görevler üstlendi, ancak edebiyat çalışmalarına daha fazla vakit ayırmak amacıyla görevinden birkaç kez istifa etti.
EDEBİYAT DÜNYASINA KATKILARI
Karakoç, ortaokul yıllarında Büyük Doğu ile tanıştı ve hayatı boyunca bu çizgiden ayrılmadı. İlk yazıları 1950’li yıllarda Büyük Doğu’da yayımlandı, daha sonra Yeni İstanbul, Sabah, Millî Gazete ve çeşitli dergilerde yazdı. 1960 yılında kurulan Diriliş dergisi onun adıyla özdeşleşti ve tüm düşünce hayatını bu dergi etrafında şekillendirdi.
Diriliş dergisi ve düşüncesi üzerinden Karakoç, İslam dünyasının yeniden dirilişini hedefledi. Şiir, siyaset ve düşünce alanında “diriliş” kavramını merkezine alan Karakoç, eserleriyle zinde bir bilinç uyandırmayı amaçladı.
ŞİİR VE DÜŞÜNCE ANLAYIŞI
Sezai Karakoç’un şiiri metafizik ve modern soyutlama üzerine kuruludur. Geleneksel şiire bağlı kalarak modern şiir diliyle eserler verdi. “Pergünt üçgeni” adıyla özetlediği ilkeler, şairin kendine yetmesi ve kendisinden memnun olması üzerine şekillenir. Şiirlerinde ölüm, kadın ve diriliş temaları öne çıkar, kutsal metinlerden ve modern Fransız şiirinden beslenir.
SİYASİ VE KÜLTÜREL KATKILARI
Karakoç, 1990’da Diriliş Partisi’ni kurarak yedi yıl genel başkanlık yaptı. 2007’de Yüce Diriliş Partisi’ni kurdu. Kültür ve sanat alanındaki katkıları nedeniyle 2007 Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü ve 2011 Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’ne layık görüldü; ödüllerin bazılarını reddetti.
ESERLERİ VE YAYINLARI
Karakoç’un şiir, hikâye, tiyatro, eleştiri ve düşünce yazıları edebiyat dünyasında geniş bir yer tutar. Öne çıkan bazı eserleri şunlardır:
- Şiirleri: Körfez (1959), Şahdamar (1962), Hızırla Kırk Saat (1967), Taha’nın Kitabı (1968), Gün Doğmadan (2000, Bütün Şiirleri)
- Hikâyeleri: Hikâyeler I-II
- Eleştiri ve Düşünce Yazıları: Edebiyat Yazıları I-III, İslam’ın Dirilişi, Dirilişin Çevresinde, Düşünceler I-II
- Tiyatro: Piyesler, Armağan
- Günlük Yazıları: Sütun I-II, Sûr, Gün Saati
- Çeviriler ve Röportajlar: Batı Şiirinden, Şiir Anıtlarından, Tarihin Yol Ağzında
Karakoç’un yazıları, Büyük Doğu, Hisar, Mülkiye, İstanbul, Şiir Sanatı, Hamle, Türk Yurdu, Hür Söz, Soyut, Hilâl ve Diriliş dergilerinde yayımlandı.
ÖLÜMÜ
Sezai Karakoç, Türk edebiyatı ve düşünce hayatına büyük katkılar sunarak 16 Kasım 2021 tarihinde vefat etti.
ÖNEMLİ ÖDÜLLERİ
- 1968 Milli Türk Talebe Birliği Millî Hizmet Armağanı
- 1988 Türkiye Yazarlar Birliği Üstün Hizmet Ödülü
- 2007 Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü
- 2011 Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü
Sezai Karakoç, eserleri ve düşünce dünyasıyla, modern Türk şiirinde metafizik ve mistik bir derinlik yaratan, edebiyat ve düşünce alanında iz bırakan bir isim olarak anılıyor.
