Nöbetçi Eczaneler
Toprak Mahsulleri Ofisi’nin Kasım 2025 Fenolojik Değerlendirme Raporu, Türkiye genelinde yağışların normallerin %43 altında kaldığını, birçok bölgede ekilişlerin geciktiğini ve hububatta “alatav” riskinin arttığını ortaya koydu.
Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), Merkez ve Taşra teşkilatı teknik personeli tarafından sahada yapılan birebir gözlemler, meteorolojik veriler ve teknik analizlerle hazırlanan “Fenolojik Değerlendirme – Hububat ve Bakliyatta Yağış, Ekiliş ve Gelişim Analizi (Kasım 2025 Değerlendirmesi)“ni yayımladı. Raporda, Kasım ayı yağışlarının Türkiye genelinde ciddi oranda düştüğü, ekim ve bitki gelişiminde gecikmeler yaşandığı ve bazı bölgelerde “alatav” (çimlenen tohumun kuruması) riskinin belirdiği ortaya kondu.
YAĞIŞLAR NORMALLERİN %43 ALTINDA KALDI
Rapora göre, Türkiye genelinde Kasım 2025 ayı yağış ortalaması 33,4 mm olarak gerçekleşti. Bu rakam, normale (58,3 mm) göre %43, geçen yılın aynı ayına (54,8 mm) göre ise %39 daha düşük seviyede kaldı.
- Karadeniz Bölgesi yağışlarda normale göre %59 ile en fazla azalmanın görüldüğü bölge oldu. Bölge, son 15 yılın en düşük Kasım yağışını aldı.
- Rize’de normale göre %94’lük çarpıcı bir düşüş yaşandı. İlde 178,9 mm olan normal Kasım yağışı, bu yıl sadece 10,4 mm olarak kaydedildi. Artvin ve Rize, son 65 yılın en düşük Kasım yağışını aldı.
- Normale göre en fazla azalma %97 ile Artvin’de gerçekleşirken, en az yağış 1,0 mm ile Iğdır’da ölçüldü.
- Su yılı (1 Ekim-30 Kasım) toplam yağışları ise normale göre %19 daha az oldu.
HUBUBATTA EKİLİŞ DURUMU VE YAŞANAN SORUNLAR
Rapor, bölge bölge ekiliş durumunu ve karşılaşılan sorunları şöyle özetliyor:
- İç Anadolu Bölgesi: Ekilişler büyük oranda (%75-100) tamamlandı. Ancak Konya ve Kırıkkale’nin kıraç alanlarında yağış yetersizliği nedeniyle yapılan “kuruya ekim” nedeniyle çıkışlar homojen değil. Konya’da yağış olmaması halinde “alatav” riski bulunuyor. Kuraklığa daha dayanıklı olan arpa ekilişinde %10-15 artış gözleniyor.
- Güneydoğu Anadolu Bölgesi: Yağışlar normale göre %51 azaldı. Hasat gecikmeleri ve yetersiz yağış nedeniyle ekilişler hızını tam olarak alamadı. Şanlıurfa’da ekilişler sadece %5 oranında başlayabildi. Gaziantep’te sulama kısıtlamaları nedeniyle pamuk gibi ürünlerden buğday ve arpaya geçiş bekleniyor.
- Marmara ve Doğu Anadolu Bölgesi: Ekilişler büyük ölçüde (%90-100) tamamlandı ve sağlıklı çıkışlar gözleniyor.
- Karadeniz Bölgesi: Yağış azlığı nedeniyle çıkışlar zayıf, seyrek ve gecikmeli seyrediyor.
- Ege ve Akdeniz Bölgeleri: Denizli’deki sulama kısıtlamaları ve İzmir’deki düşük baraj doluluk oranları nedeniyle pamuk ve mısır gibi su tüketimi yüksek ürünlerden buğday ve arpaya önemli bir geçiş trendi başladı. Makarnalık buğdaydan ekmeklik buğdaya yönelim artıyor.
ÜRETİCİLER DAHA UCUZ GÜBREYE YÖNELDİ, SU UYARISI YAPILDI
Rapor, girdi maliyetlerinin etkisiyle üreticilerin daha düşük maliyetli ve içeriği daha az olan gübre çeşitlerine yöneldiğini, dekara atılan gübre miktarının da bir miktar azaldığını tespit etti.
Değerlendirmede, Türkiye’nin küresel iklim değişikliğinden yüksek düzeyde etkilenen ülkeler arasında olduğu hatırlatılarak, “Su israfı, geleceğin sessizce elimizden akıp gitmesidir. Su vatandır!” ifadeleri kullanıldı ve tarımda aşırı su tüketiminin kuraklığı tetiklediği vurgulandı.
BAKLİYATTA (KIRMIZI MERCİMEK) DURUM
Türkiye’deki kırmızı mercimek ekiminin %95’inin yapıldığı Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde, ekimler kasım ayı ortasından itibaren başladı ve halen devam ediyor. Diyarbakır’da yüksek fiyatlar nedeniyle buğdaydan mercimeğe, Batman’da ise münavebe nedeniyle %10’luk bir kayış bekleniyor. Genel olarak bitki çıkışları henüz gerçekleşmedi.
Raporun tamamını okumak için Tıklayınız